مراحل برنامهریزی در روابط عمومی(1)
برنامهریزی طرحی برای یک آینده مطلوب است و راهی مؤثر برای وصول به اهداف میباشد. برنامهریزی دارای مراحلی است که در اینجا به هشت مرحله اصلی آن اشاره میگردد:
*گام نخست: آگاهی از فرصتها و مسئله، یعنی نیاز برای را چارهای که به هدفی معلوم و مطلوب ختم شود. واژه «مسئله» را میتوان به جای فرصت به کار برد. آگاهی از هدف مطلوب در آینده و شناخت مسئله نقطه آغاز برنامهریزی است. باید بدانیم چه دشواری را میخواهیم از میان برداریم و از چه فرصتی باید استفاده کنیم.
*گام دوم: دومین مرحله برنامهریزی تعریف و تعیین اهداف به صورت دقیق و عینی و تدوین آن به صورت شفاف و روشن است. هراندازه اهداف و مقاصد مشخصتر باشد به همان اندازه برنامهریزی برای دستیابی به آن واضحتر و آسانتر خواهد بود. اهداف سازمان اهداف برنامهها را مشخص میکند از بازتاب اهداف سازمانی اهداف بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت هر بخش تعیین میگردد. این اهداف نیز به نوبه خود اهداف و برنامههای بخشهای زیردست را مشخص میکند و این ترتیب تا پایینترین رده سازمانی به پیش میرود.
*گام سوم: مطالعه و تحقیق و جمعآوری اطلاعات و تهیه فرضهای برنامهریزی و شناخت محیط و شرایط کنونی و گمانهزنی آینده. فرضها پایههای مراحل بعدی برنامهریزی را تشکیل میدهند. در تهیه یک برنامه پس از شناخت مسئله و فرصت و تهیه اهداف لازم است. نوشتارها، منابع و زمینههایی که برای رسیدن به هدفهای برنامه وجود دارد مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گرفته و اطلاعات جامع و کاملی برای برداشتن درست گامهای بعدی برنامهریزی فراهم آید. مطالعه پیرامون عوامل خارج سازمان مرتبط به اهداف برنامه که معمولاً در کنترل سازمان یا مؤسسه نیستند مانند سطح ثبات سیاسی، درجه امنیت، سیاستها و مقررات پولی و غیره و عوامل درون سازمانی مانند تأمین و آموزش نیروی انسانی، تهیه تجهیزات و امکانات سازمانی، بودجه و غیره در شکلدهی به فرضهای برنامهریز کمک میکنند.
*گام چهارم: جمعآوری راههای گوناگون دستیابی به هدف، به ندرت هدفی وجود دارد که برای دستیابی به آن تنها یک راه حل موجود باشد و نتوان راههای متعددی برای رسیدن به آن جستجو کرد. این گزینهها و راههای گوناگون دستیابی را باید جمعآوری و طبقهبندی کرد.
*گام پنجم: پس از آنکه راههای متنوع و گوناگون عمل و دستیابی به هدف مورد نظر جمعآوری گردید باید نقاط قوت و ضعف هریک را به طور دقیق مورد بررسی قرار داد و گزینهها را برای تصمیمگیری به حداقل رساند تا بتوان به راحتی در مورد یک گزینه تصمیمگیری کرد.
*گام ششم: از میان گزینههای موجود یک گزینه را انتخاب و به مقام یا مقامات تصمیمگیری توصیه کرد و به تصمیمگیری نهایی رساند. این تصمیم از همه ابعاد باید بررسی شده باشد و همه نکات اجرایی و عملیاتی آن به دقت بازشناسی شده باشد.
*گام هفتم: تهیه برنامههای فرعی، کمکی، تکمیلی و حاشیهای که برای اجرای برنامه اصلی ضروری است.
*گام هشتم: پس از آنکه تصمیم نهایی اتخاذ گردید و برنامه اصلی همراه با برنامههای فرعی، حاشیهای و تکمیلی نیز تهیه شد، آخرین مرحله فرآیند برنامهریزی عددی کردن برنامه و تهیه جدول زمانبندی و جداول بودجه است.